Šta su ustvari paraziti? Paraziti predstavljaju organizme koji žive na račun jedinki druge vrste, životinjske ili biljne, i za nju su vezani određeni period svog životnog ciklusa. Paraziti u domaćinu izazivaju mehanička oštećenja, djeluju toksično, oduzimaju mu hranu , utiču na njegov metabolizam, unose i druge vrste parazita, bakterija i virusa sa sobom, te smanjuju otpornost domaćina.
Na štetno djelovanje parazita osjetljiviji su mlađi i pothranjeni konji.
U ovom članku fokusirat ćemo se na najčešće unutrašnje parazite konja.
Koprološkom pretragom izmeta mogu se ustanoviti jaja parazita,odnosno vrsta parazita i jačina infestacije. Jaja parazita nisu vidljiva golim okom.
STRONGILIDOZA
Strongilidozu izazivaju brojne vrste iz porodice Strongylus, koje su podijeljene na velike i male. Često je oboljenje širom svijeta. Odrasli primjerci žive u debelom crijevu. Vrste se razlikuju i po putu i trajanju migracije u organizmu.
Nezreli paraziti prije nego sazriju u adulte i dođu do debelih crijeva, migriraju po crijevnim arterijama i trbušnim organima, uzrokujući oštećenja i aneurizme (ispupčenja na zidovima krvnih sudova koje mogu puknuti i dovesti do smrti zbog iskrvarenja). Krvni ugrušci, koji se takođe stvaraju, mogu dovesti do začepljenja arterija koje opskrbljuju crijeva i dovesti do kolika, kao i arterija stražnjih nogu i izazvati hromost zbog neadekvatnog protoka krvi u ovom području.
Štetni efekat malih strongilida je znatno manji od velikih, jer oni svoj razvoj obavljaju bez migracije.
PARASKARIDOZA KOPITARA
Većinu štete izazivaju nezreli oblici tokom migracije. Konj proguta jaja iz kojih se u crijevima oslobađaju larve, one zatim prolaze kroz zid crijeva i odlaze u jetru krvotokom. Iz jetre krvlju u srce, iz srca u pluća, pa u dušnik. Iz dušnika se iskašlju i ponovnim gutanjem dospijevaju u crijeva kao adulti.
STRONGILOIDOZA KOPITARA
Uzrokovana je vrstama iz roda Strongyloides. Parazitiraju u tankim crijevima. Primarno uzrokuju probleme kod ždrebadi i mladih konja, dok su stariji znatno otporniji. Ždrebad se invadira larvama prisutnim u kobiljem mlijeku, koje tu mogu biti prisutne 4-40 dana nako ždrijebljenja. Ždrebad može postati jako bolesna sa 2-3 sedmice starosti. Nekad može doći do uginuća.
OKSIUROZA
Česta parazitarna bolest debelog crijeva konja. Ženke migriraju do anusa gdje polažu jaja u žućkasto-bijeloj sluzavoj masi i lijepe je u perianalnoj regiji. To izaziva inenzivan svrab i dovodi do iritacija. Invadirani konj trlja repom o bilo koji objekat i stvara karakterističan ”štakorski” izgled repa. Snažno trljanje može izazvati nadraženost i sekundarnu infekciju anusa, repa i okolne kože.
GASTEROFILOZA
Uzrokuju je larveni oblici konjskih štrkova. Konji na paši izloženi su u periodu maj-oktobar. Ženke polažu jaja i lijepe ih na dlaku konja, najčešće na prednje noge. Larve se izlegu vrlo brzo ili tokom nekoliko sedmica. Konj ih zbog svrbeža poliže ili grize i na taj način unese u usta. Larve zatim prodiru kroz sluznicu usta i jezika. Tu ostaju kratko vrijeme i odlaze u želudac gdje se pomoću snažnih usnih kuka hvataju za njegovu sluznicu. Potrebno im je oko 10-11 mjeseci za potpuni razvoj. Vremenom prolaze u crijeva i izmet. Konji mogu biti infestirani velikim brojem parazita i zbog toga imati velika oštećenja na sluznici želuca. Kod jakih infestacija mogu i uginuti.
ATHENA I AZHAR
Tokom redovnog koprološkog pregleda izmeta na ranču za konje LazyHorse (www.lazyhorse.ba) kod Athene i Azhara našli smo jaja parazita iz porodice Strongylus. Utvrdili smo da je u pitanju slabija infestacija. Na osnovu toga dobili su antihelmintike koji su najefikasniji protiv ove vrste parazita.
